Transaksi dalam talian telah memudahkan pengguna menguruskan aktiviti kewangan harian seperti membayar bil, membeli barang, dan memindahkan wang—semuanya tanpa terikat kepada tempat tertentu. Ia pantas, mudah, dan boleh diakses secara meluas, selaras dengan kemajuan teknologi hari ini. Walau bagaimanapun, seiring dengan peningkatan transaksi digital, kes transaksi tidak sah dan penipuan juga telah meningkat dengan ketara.
Pihak berkuasa dan agensi seperti Bank Negara Malaysia (BNM), Polis Diraja Malaysia (PDRM), dan Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) sentiasa berusaha untuk memerangi kes penipuan dan scam di seluruh negara. Walaupun pelbagai langkah telah diambil, pengguna mesti sentiasa berwaspada dan meningkatkan literasi kewangan serta digital untuk melindungi diri daripada menjadi mangsa penipuan.
Tips untuk Transaksi Dalam Talian yang Selamat
Lindungi kewangan anda daripada penipuan dengan mengikuti langkah-langkah keselamatan yang berikut:
- Sentiasa pastikan laman web atau platform pembayaran yang digunakan adalah sah dan dibenarkan. Cari “https” dalam URL dan ikon kunci di bar alamat untuk mengesahkan keselamatannya. Sentiasa semak dengan teliti sebelum membuat sebarang transaksi.
- Jangan sekali-kali klik pautan mencurigakan atau memberikan maklumat sensitif melalui SMS, WhatsApp, Telegram, atau e-mel. Akses laman web dan aplikasi bank anda secara terus.
- Jangan kongsi maklumat akaun dan kata laluan anda dengan sesiapa. Gunakan kata laluan yang kuat, diperibadikan dan unik - gabungan huruf, nombor, dan aksara khas. Untuk keselamatan tambahan, aktifkan Pengesahan Dua Faktor (Two-Factor Authentication) jika tersedia.
- Sekiranya anda menerima TAC (Kod Pengesahan Transaksi) atau notifikasi transaksi yang anda tidak lakukan, laporkan segera kepada pihak bank.
- Elakkan menggunakan Wi-Fi awam untuk sebarang urusan kewangan kerana ia meningkatkan risiko digodam.
- Muat turun aplikasi hanya daripada sumber rasmi seperti Apple App Store atau Google Play Store. Jangan gunakan kaedah pembayaran yang tidak selamat atau tidak diketahui, terutamanya yang tidak menawarkan penyulitan.
- Pantau akaun bank anda secara berkala untuk mengesan sebarang transaksi tidak sah atau aktiviti mencurigakan. Semak penyata kewangan dan rekod transaksi anda dari semasa ke semasa.
- Berhati-hati dengan tawaran pekerjaan, tuntutan hadiah, penipuan cinta, dan permintaan bayaran awal melalui saluran dalam talian. Jika sesuatu tawaran kelihatan terlalu baik untuk menjadi kenyataan, ia berkemungkinan satu penipuan.
Tanda-tanda Aktiviti Penipuan
Penipu sering menggunakan taktik yang mengelirukan untuk memperdaya individu bagi mendapatkan maklumat peribadi atau kewangan. Mengenal pasti tanda-tanda amaran ini adalah penting untuk mengelakkan diri daripada menjadi mangsa penipuan, walaupun dalam keadaan terganggu atau membuat keputusan tanpa sedar.
Antara taktik penipuan yang biasa digunakan termasuk panggilan telefon, e-mel, atau mesej yang mendakwa datang daripada pihak bank, pihak berkuasa, perkhidmatan pembayaran dalam talian, atau agensi kerajaan yang meminta maklumat peribadi, bayaran, kata laluan, atau butiran transaksi.
Petanda amaran lain termasuk tawaran dalam talian yang menawarkan produk atau perkhidmatan pada harga yang terlalu murah tanpa maklumat yang jelas serta mesej yang menyatakan anda memenangi hadiah walaupun tidak pernah membuat sebarang permohonan.
Penipu juga sering menggunakan tawaran yang kelihatan terlalu baik untuk menjadi kenyataan dan menimbulkan rasa tergesa-gesa yang palsu untuk menekan anda membuat keputusan secara pantas. Berwaspada dan sentiasa menyemak kesahihan sebarang permintaan boleh membantu melindungi anda daripada penipuan kewangan.
Bantuan dan Sumber untuk Mangsa Penipuan
Sekiranya anda mengesyaki bahawa anda telah menjadi mangsa penipuan, buat laporan polis dengan segera untuk membantu siasatan kes tersebut.
Sebagai alternatif, hubungi talian hotline Pusat Respons Scam Kebangsaan (NSRC) di 997. NSRC ditubuhkan bagi menyelaras tindakan pantas terhadap penipuan kewangan dalam talian, termasuk pemulihan dana yang dicuri dengan lebih cepat dan tindakan penguatkuasaan terhadap penjenayah. Ini adalah inisiatif bersama antara Pusat Jenayah Kewangan Nasional (NFCC), Polis Diraja Malaysia, BNM, MCMC, institusi kewangan, dan industri telekomunikasi.
Selain itu, BNM bersama Payments Network Malaysia Sdn. Bhd. (PayNet), dan institusi kewangan telah melancarkan Portal Penipuan Nasional (NFP) sebagai platform bersepadu untuk memperkukuh keupayaan operasi NSRC.
Ketahui saluran penyelesaian
Sekiranya anda mengalami kerugian kewangan secara langsung akibat transaksi tidak sah dan telah membuat aduan kepada penyedia perkhidmatan kewangan tetapi tidak berpuas hati atau tidak menerima maklum balas, anda boleh mendapatkan penyelesaian melalui saluran alternatif.
Perkhidmatan Ombudsman Pasaran Kewangan (FMOS) merupakan satu platform bebas yang menyediakan perkhidmatan percuma untuk menyelesaikan pertikaian kewangan secara langsung sehingga RM250,000 antara penyedia perkhidmatan kewangan, pengantara pasaran modal, dan pengguna kewangan serta pelabur.
